Ακόμη και σήμερα υπάρχουν χώρες στον πλανήτη μας που εξακολουθούν να επιβάλλουν και να εφαρμόζουν τη θανατική ποινή. Ισχυρίζονται πως σε εξαιρετικά ειδεχθή εγκλήματα δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη τιμωρία, πως τα σωφρονιστικά συστήματα αποτυγχάνουν στον σκοπό τους, πως η θανατική ποινή λειτουργεί αποτρεπτικά για οποιονδήποτε επίδοξο εγκληματία, πως η ηθική δικαίωση των θυμάτων σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτεί δραστικά μέτρα.
Αν ανατρέξουμε στο πέρασμα των αιώνων, ωστόσο, θα δούμε πως αν κι εφαρμόζεται η θανατική ποινή, το ποσοστό εγκληματικότητας δεν μειώνεται ούτε στο ελάχιστο. Αντιθέτως, όλο και περισσότερο διαπιστώνουμε πως αυξάνονται τα ειδεχθή εγκλήματα, αυξάνεται η παραβατικότητα. Συνεπώς, δεν ευσταθεί σε εγκυρότητα το επιχείρημα της αποτροπής.
Επιπρόσθετα, εύλογα παρατηρεί κανείς πως η θανατική ποινή αποτελεί αμετάκλητη τιμωρία. Σε περιπτώσεις δικαστικής πλάνης το κόστος είναι δυσβάσταχτο. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να αποζημιώσεις τον καταδικασθέντα, μιας και το μόνο που θα έχει μείνει την ώρα του mea culpa είναι η υστεροφημία του και μια ενδεχόμενη δικαίωση των δικών του ανθρώπων.
Δεν είμαστε Θεοί για να αποφασίζουμε ποια ζωή μετράει και πόσο στον κόσμο. Κανείς δεν μας έχει δώσει αυτό το δικαίωμα. Το κοινωνικό μας σύστημα είναι δομημένο έτσι ώστε να προσπαθεί να σωφρονίζει τους εγκληματούντες, να τους δίνει μια δεύτερη ευκαιρία να αποδείξουν έμπρακτα τη μεταμέλειά τους κι αναλόγως με την σοβαρότητα του εγκλήματος να εντάσσονται εκ νέου στο κοινωνικό σύνολο.
Προφανώς, για εξαιρετικά ειδεχθή εγκλήματα, τα οποία αποτελούν κύριο επιχείρημα των υποστηρικτών της θανατικής ποινής, τα πράγματα διαφέρουν. Σαφώς και είναι πολύ δύσκολο να επιτραπεί η επαναδιοχέτευση στην κοινωνία ατόμων με ιδιαιτέρως παραβατική συμπεριφορά, ενδεχόμενες ψυχικές διαταραχές, άτομα δηλαδή που υπάρχει πιθανότητα να εγκληματίσουν ξανά. Ως εκ τούτου, υπάρχει η ισόβια κάθειρξη, ο εγκλεισμός σε ψυχιατρικές κλινικές κι άλλα μέτρα που λαμβάνονται, ώστε να εξασφαλίσουν την προστασία του κοινωνικού συνόλου, αλλά και την προσπάθεια ανάρρωσης κι επανένταξης του ατόμου. Κάτι τέτοιο όμως απέχει κατά πολύ από την επιβολή της θανατικής ποινής, από την προσπάθεια καταπολέμησης ενός εγκλήματος με ένα άλλο έγκλημα.
Όσο κι αν μια τέτοια μέθοδος δίνει ένα αίσθημα δικαίωσης για τα θύματα των εγκληματιών. Έχουμε ξεπεράσει πλέον το στάδιο εκείνο της ανταπόδοσης και παλεύουμε για την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παντού και πάντα, όχι με εξαιρέσεις και σύμφωνα με το δοκούν...
5 σχόλια:
Στελλίτσα, γράφεις:
"Προφανώς, για εξαιρετικά ειδεχθή εγκλήματα, τα οποία αποτελούν κύριο επιχείρημα των υποστηρικτών της θανατικής ποινής, τα πράγματα διαφέρουν.
Σαφώς και είναι πολύ δύσκολο να επιτραπεί η επαναδιοχέτευση στην κοινωνία ατόμων με ιδιαιτέρως παραβατική συμπεριφορά, ενδεχόμενες ψυχικές διαταραχές, άτομα δηλαδή που υπάρχει πιθανότητα να εγκληματίσουν ξανά.
Ως εκ τούτου, υπάρχει η ισόβια κάθειρξη, ο εγκλεισμός σε ψυχιατρικές κλινικές κι άλλα μέτρα που λαμβάνονται, ώστε να εξασφαλίσουν την προστασία του κοινωνικού συνόλου, αλλά και την προσπάθεια ανάρρωσης κι επανένταξης του ατόμου.
Κάτι τέτοιο όμως απέχει κατά πολύ από την επιβολή της θανατικής ποινής, από την προσπάθεια καταπολέμησης ενός εγκλήματος με ένα άλλο έγκλημα".
Κι όμως, γιατί είναι "ανθρωπιστικότερη" η επιβολή μια οινής ισόβια κάθαρσης, υπό την προϋπόθεση πως όταν λέμε ισόβια το εννοούμε κιόλας, απ' την επιβολή της θανατικής ποινής;
Δηλαδή μια κοινωνία, που επιβάλλει ισόβια κάθειρξη σ' έναν κακούργο, έχει αποφανθεί πως δεν τίθεται θέμα σοφρωνισμού του ή πως το έγκλημα είναι τοσο αποτρόπαιο, που δεν είναι αποδεκτή οποιαδήποτε κουβέντα επανένταξης.
Μα τότε, Στελλίτσα, ποιος είναι ο λόγος μια κοινωνία να συντηρεί, αιωνίως φυλακισμένο, ένα τέτοιο κτήνος;
Μήπως, τελικά,η πραγματικά "ανθρωπιστική" πρακτική είναι να θέτεις τέρμα σ' αυτήν την εξάμβλωση με παρρησία κι αποφασιστικότητα;
Και, στο κάτω κάτω, μήπως η επιβολή της θανατικής πονής, για ορισμένες κατηγορίες εγκλημάτων κι αφού έχουν εξαντληθεί όλα τα ένδικά μέσα, δεν εκφράζει το περί δικαόυ αίσθημα μιας μεγάλης, για μένα συντριπικά μεγάλης, μερίδας του κόσμου;
Δεν πρέπει η δικαιοσύνη να αντανακλά, πρακτικά, αυτό το κοινό περί δικαίου αίσθημα;
Συν τω χρόνω υπάρχουν οι επανεξετάσεις των ισόβια καταδικασθέντων, καλέ μου. Συνεπώς, ακόμη και απειροελάχιστη, υπάρχει η δυνατότητα σωφρονισμού κι εκείνων των ιδιαζόντων περιστατικών. Είπαμε, πρώτιστα προστατεύουμε το κοινό καλό και μετά στρεφόμαστε στην ενδεχόμενη βελτίωση και τον σωφρονισμό του εγκληματία, με απώτατο αλλά και μακρινό-δύσβατο σκοπό τη μεταμέλεια κι επανένταξη.
Δεν είναι κανείς άνθρωπος σε θέση να αποφανθεί για την καθολική πορεία ενός έγκλειστου ατόμου.
Όσο για το περί δικαίου αίσθημα, μιλάμε για δίψα για εκδίκηση σε περίπτωση που θέλουμε να τερματίσουμε τη ζωή κάποιου. Ψύχραιμα όμως κι αποστασιοποιημένα, σε τι βοηθά κάτι τέτοιο; Εντάξει, τον σκότωσες, πώς θα διορθωθούν τα πράγματα τώρα;
Με την σωφρονιστική διαδικασία ναι μεν εξασφαλίζεις την προστασία του κοινωνικού συνόλου, αλλά ταυτόχρονα δείχνεις τον σεβασμό σε μια δεύτερη ευκαιρία, κατόπιν μεταμέλειας και ριζικής αναδιάρθρωσης συμπεριφοράς. Στην τελική, είναι μικρότερο το τίμημα να μην ξεδιψάσεις την επιθυμία σου για αίμα, παρά να χύσεις έστω και σαν πιθανότητα άδικοχαμένο αίμα, ακριβώς όπως εκείνο, του οποίου την εκδίκηση ποθούσες.
Στελλίτσα μου, πριν λίγες μέρες, εδώ στη γειτονιά μου, Παλ. Φάληρο, το σχολικό άφησε ένα κοριτσάκι, νομίζω κάπου 8 χρονών, κάτω απ' το σπίτι της. Η μαμά της ήταν στο μπαλκόνι. Περίμενε ν' ανέβει το παιδί, μα αυτό δεν ανέβαινε. Η μαμά της ανησύχησε και κατέβηκε να δει τι συμβαίνε. Άκουσε απ' το υπόγειο της πολυκατοικίας υπόκωφούς λυγμούς, κατέβηκε κι είδε έναν ανώμαλο να 'χει γδύσει το παιδί, και με την απειλή ενός μαχαιριού, να είναι έτοιμος να το βιάσει. Η μαμά έβαλε τις φωνές κι ο παλιάνθρωπος, αυτό το ανθρωπόμορφο κτήνος, την απείλησε με το μαχαίρι κι έφυγε!
Εγώ θα τον σκότωνα ή θα με σκότωνε αυτός, πάντως ένας απ' τους δυο μας θα 'φευγε ζωντανός απ' το υπόγειο. Όχι για το δικό μου παιδί, τότε στα σίγουρα θα τον σκότωνα εγώ, αλλά και για το παιδί αυτό - το ξένο αλλά παρ' όλα αυτά και δικό μου παιδί - ένας θα 'βγαινε από κει μέσα περπατώντας.
Κι αφού, Στελλίτσα μου, έτσι θα 'πραττα εγώ, τότε αυτή είναι η δική μου ηθική, που, για μένα, έχει κανονιστικό χαρακτήρα. Αυτό που θα ‘κανα εγώ ω αυτοάμυνα, θα 'πρεπε να το 'χει πράξει η κοινωνία, όχι για μένα, για το παιδί.
Πριν από μερικές βδομάδες, ένα κοριτσάκι αναγνώρισε τον βιαστή της έξω απ' την ΓΑΔΑ. Τον πιάσανε αμέσως κι αποκαλύφτηκε πως πρόκειται για έναν κατά συρροή βιαστή ανηλίκων, έγκλειστο σε "σωφρονιστικό" ίδρυμα, που έκανε χρήση της πενθήμερης άδειας που "δικαιούται"!
Και, τώρα, Στελλίτσα, θα περιμένουμε την νέα "ανθρωπιστική" άδεια που θα δοθεί σ' αυτό το κάθαρμα, ή τη ημερομηνία αποφυλάκισής του για να δούμε ποιό θα είναι το επόμενο παιδί που θα σακατέψει...
Δεν είναι δικαιοσύνη αυτή Στελλίτσα!
Ή, μάλλον, αυτή είναι η δικαιοσύνη των θυτών.
Θανατώνοντας τον θύτη, Ιανέ μου, πώς διορθώνεις το τραγικό γεγονός που συνέβη;
Απλώς προς ικανοποίηση των αρχέγονων ενστίκτων σου στιγμιαία και μετά...σιωπή...
Πολλοί μάλιστα υποστηρίζουν πως για έναν εγκληματία είναι πολύ χειρότερα να μένει έγκλειστος και να αντιμετωπίζει καθημερινά την τιμωρία του (στέρηση των ελευθεριών του μαζί με την κατακραυγή των συγκρατουμένων του,συν τοις άλλοις, ενδεχόμενες τύψεις κτλ) παρά να θανατώνεται.
Ωστόσο, η συνήθεια των πενθήμερων αδειών πχ θα έπρεπε να γίνεται φειδωλά, προς αποφυγήν δυσάρεστων συνεπειών,όπως η επανάληψη ενός αποτρόπαιου εγκλήματος.
Θα συμφωνήσω με τον άλμπατρος. Θεωρώ τη θανατική καταδική αναγκαία εφ όσον έχουμε αδιάσειστα στοιχεία για την καταδίκη κάποιου. Ο λόγος είναι απλός. Ποτέ κανείς νεκρός δε σκότωσε ξανά, ενώ υπάρχουνε πολλά παραδείγματα δολοφόνων που αφέθηκαν ελεύθεροι και εγκλημάτισαν ξανά.
Κάποις φορές νομίζω ότι το "οφθαλμός αντί οφθαλμού" είναι αναγκαίο.
Δημοσίευση σχολίου